Inadmissibility vì lý do sức khỏe (Medical Inadmissibility)
1. Cơ sở pháp lý và mục tiêu
Theo Luật Di trú và Bảo vệ Người Tị nạn (Immigration and Refugee Protection Act - IRPA), một người có thể bị từ chối nhập cảnh vào Canada vì lý do sức khỏe nếu:
- Có khả năng gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng
- Có khả năng gây nguy hiểm cho an toàn công cộng
- Có thể gây gánh nặng vượt mức (excessive demand) lên hệ thống y tế hoặc dịch vụ xã hội của Canada
📘 Nguồn chính thức:
Medical inadmissibility - Canada.ca
IRPA - Section 38
2. Ba lý do chính của inadmissibility y tế
🔹 2.1 Nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng
IRCC xem xét liệu tình trạng sức khỏe của bạn có thể lây nhiễm hoặc gây nguy cơ cho người khác hay không. Ví dụ: bệnh lao (tuberculosis) hoạt động, giang mai chưa điều trị.
IRCC dựa trên kết quả Immigration Medical Exam (IME) do bác sĩ panel được chỉ định thực hiện.
👉 Không có bệnh nào tự động khiến bạn bị từ chối — mọi trường hợp đều được đánh giá cá nhân.
🔹 2.2 Nguy hiểm cho an toàn công cộng
Tình trạng sức khỏe có thể được xem là nguy hiểm cho an toàn công cộng nếu nó có thể dẫn đến:
- Suy giảm khả năng kiểm soát hành vi,
- Khả năng mất kiểm soát đột ngột, hoặc
- Hành vi gây bạo lực hoặc nguy hiểm cho người khác.
🔹 2.3 Gánh nặng vượt mức (Excessive demand)
Đây là lý do phổ biến nhất khiến hồ sơ có thể bị từ chối vì lý do y tế.
Theo IRCC, “excessive demand” xảy ra nếu:
- Tình trạng của bạn có thể tạo ra chi phí y tế hoặc dịch vụ xã hội vượt mức trung bình mà người dân Canada phải chi trả; hoặc
- Việc điều trị có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thời gian chờ dịch vụ (wait times) trong hệ thống y tế công.
- Ngưỡng chi phí hiện tại (2025): IRCC xác định ngưỡng chi phí “gánh nặng vượt mức” là: 135,810 CAD trong 5 năm (tức khoảng 27,162 CAD mỗi năm). Nếu chi phí dự kiến vượt ngưỡng này, hồ sơ có thể bị xem là “excessive demand”.
3. Ai được miễn áp dụng “excessive demand”
Một số người không bị từ chối chỉ vì chi phí điều trị cao:
- Người xin tị nạn (refugees) và người phụ thuộc của họ
- Người được bảo vệ (protected persons)
- Người được bảo lãnh theo diện gia đình, như: Vợ/chồng, Con phụ thuộc, Bạn đời hợp pháp (common-law partner)
4. Quy trình khi bị nghi “inadmissible” vì lý do sức khỏe
4.1 Thư yêu cầu giải trình (Procedural Fairness Letter)
- Nếu IRCC cho rằng tình trạng của bạn có thể không đáp ứng điều kiện y tế, bạn sẽ nhận được thư Procedural Fairness.
- Thư này nêu rõ lý do và cho phép bạn nộp thông tin phản hồi hoặc kế hoạch giảm nhẹ (Mitigation Plan).
5. Cách khắc phục hoặc giảm thiểu rủi ro
🔸 5.1 Chuẩn bị hồ sơ y tế rõ ràng
- Cung cấp báo cáo y tế mới nhất, kết quả điều trị ổn định, tiên lượng tốt.
- Giải thích rõ liệu tình trạng đó có đang cần hỗ trợ công hay không.
🔸 5.2 Nộp Mitigation Plan (kế hoạch giảm nhẹ)
Theo IRCC, bạn có thể trình bày rằng:
- Bạn sẽ tự chi trả hoặc có bảo hiểm tư nhân cho việc điều trị;
- Bạn có nguồn tài chính riêng, không cần đến các chương trình y tế công cộng;
- Bạn có người chăm sóc hoặc cơ sở tư nhân hỗ trợ chi phí dịch vụ xã hội.
Bạn cần kèm theo bản “Declaration of Ability and Willingness” để cam kết chịu trách nhiệm tài chính.
6. Chính sách mới giúp bảo vệ người khuyết tật và trẻ đặc biệt
Vào ngày 16 tháng 3 năm 2022, Chính phủ Canada đã thay đổi chính sách để phù hợp với giá trị về đa dạng và hòa nhập người khuyết tật.
Các thay đổi gồm:
- Tăng gấp ba ngưỡng chi phí “excessive demand”.
- Loại bỏ khỏi định nghĩa “dịch vụ xã hội” các hạng mục như:
- Giáo dục đặc biệt (special education)
- Phục hồi chức năng xã hội hoặc nghề nghiệp (social/vocational rehabilitation)
- Dịch vụ hỗ trợ cá nhân (personal support services)
📘 Changes to medical inadmissibility policy – Canada.ca (March 16, 2022)
7. 🧩 Trẻ Down và Trẻ Tự Kỷ (Autism & Down Syndrome)
🔹 7.1 Không tự động bị từ chối
IRCC khẳng định rõ: “No health condition automatically leads to inadmissibility; each case is assessed individually.” Nghĩa là tự kỷ hoặc hội chứng Down không bị xem là “tự động bị cấm nhập cư”.
Hồ sơ được đánh giá dựa vào:
- Mức độ hỗ trợ cần thiết
- Loại dịch vụ sử dụng (y tế hay giáo dục)
- Chi phí dự kiến trong 5 năm
- Ảnh hưởng đến hệ thống y tế công cộng
🔹 7.2 Tác động của chính sách 2022
Trước năm 2022, chi phí giáo dục đặc biệt hoặc hỗ trợ cá nhân có thể bị tính vào “dịch vụ xã hội” khiến nhiều hồ sơ có trẻ Down hoặc tự kỷ bị từ chối.
Sau khi sửa đổi, các dịch vụ này không còn được tính là gánh nặng vượt mức. Vì vậy, trẻ Down hoặc tự kỷ nhẹ đến trung bình - nếu chỉ cần hỗ trợ học tập, can thiệp sớm, hoặc trị liệu cơ bản - sẽ ít có nguy cơ bị từ chối hơn nhiều.
🔹 7.3 Trường hợp có chi phí y tế cao
Nếu trẻ cần:
- Điều trị y tế phức tạp (phẫu thuật, thuốc đặc trị, chăm sóc toàn thời gian), hoặc
- Dịch vụ y tế dài hạn vượt ngưỡng 135,810 CAD / 5 năm,
→ IRCC có thể yêu cầu mitigation plan, trong đó cha mẹ chứng minh họ tự chi trả cho các chi phí đó.
🔹 7.4 Miễn trừ trong diện bảo lãnh gia đình
Nếu trẻ Down hoặc tự kỷ là con phụ thuộc trong hồ sơ bảo lãnh vợ/chồng hoặc gia đình, không bị áp dụng quy định “excessive demand”.
8. Tóm tắt thực hành
| Tình huống | Quy định IRCC |
|---|---|
| Người có bệnh truyền nhiễm nguy hiểm (TB, syphilis) | Có thể bị từ chối do nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng |
| Người có bệnh hoặc rối loạn tâm thần gây hành vi nguy hiểm | Có thể bị từ chối do nguy hiểm cho an toàn công cộng |
| Người cần điều trị dài hạn, chi phí >135,810 CAD/5 năm | Có thể bị xem là excessive demand |
| Trẻ Down / Tự kỷ chỉ cần hỗ trợ học tập, trị liệu | Không bị tính là excessive demand (theo chính sách 2022) |
| Trẻ Down / Tự kỷ có chi phí y tế cao | Có thể bị xem xét kỹ, cần mitigation plan |
| Trẻ là con phụ thuộc được bảo lãnh | Được miễn áp dụng excessive demand |
9. Kết luận
Theo IRCC, mục tiêu của chính sách y tế nhập cư là cân bằng giữa sự nhân đạo và tính bền vững của hệ thống công cộng.
Những thay đổi năm 2022 giúp tăng cường tính hòa nhập và giảm rào cản cho người khuyết tật, đặc biệt là trẻ Down và tự kỷ.
“Reducing barriers for people with disabilities is a priority for the Government of Canada.”
